Trwają obecnie (stan na 29.12.2021 r.) prace sejmowe nad złożonym przez Ministra Sprawiedliwości projektem zmian w prawie spadkowym. Zmiany w prawie spadkowym nie będą duże ale w mojej ocenie ważne i potrzebne.
Zstępni dziadków
Projekt zakłada zmiany w dziedziczeniu ustawowym przez wyeliminowanie z kręgu spadkobierców dalszej rodziny. W obecnym stanie prawnym w razie braku bliższych krewnych lub odrzuceniu przez nich spadku do dziedziczenia są powoływani nawet ZSTĘPNI DZIADKÓW (czyli dzieci dziadków, ich wnuki, itd.).
Projekt zakłada ograniczenie tej wędrówki po drzewie genealogicznym do dzieci dziadków. To dobra zmiana.
Uznanie za niegodnego
Kolejna projektowana zmiana dotyczy UZNANIA ZA NIEGODNEGO (czyli możliwości wydziedziczenia) spadkobiercy, który uchylał się od obowiązku alimentacyjnego lub opieki nad spadkodawcą. Zmiana czytelna, nie wymagająca komentarza.
Projekt przewiduje również dwie ważne zmiany proceduralne w postępowaniu spadkowym.
Pierwsza z nich dotyczy obowiązku zamieszczania przez sąd w postanowieniu stwierdzającym nabycie spadku informacji o sposobie jego nabycia.
Informacja o sposobie nabycia
Jest to istotna informacja przede wszystkim dla spadkobierców, którzy dziedziczą spadek obciążony długami. Obecnie bowiem sądy często nie zamieszczają w postanowieniu stwierdzającym nabycie spadku informacji o sposobie jego nabycia (wprost czy z dobrodziejstwem inwentarza). To zmiana korzystna przede wszystkim dla spadkobierców obawiających się egzekucji długów spadkodawcy, choć trzeba zaznaczyć, że sama informacja o sposobie nabycia spadku nie likwiduje zagrożenia skierowania egzekucji do całego majątku spadkobiercy. Więcej – przeczytasz w moim artykule SPADEK Z DOBRODZIEJSTWEM INWENTARZA – BEZPIECZNE DZIEDZICZENIE – CZY ZAWSZE?
Terminy
Druga zmiana proceduralna dotyczy terminów do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Przyczyną częstych problemów spadkowych jest niewiedza potencjalnych spadkobierców w tym zakresie. Orzecznictwo nie jest jednolite, a zgodnie z obowiązującymi przepisami – do skuteczności oświadczenia liczy się termin jego faktycznego złożenia, a nie wniesienie do sądu pisma w tej sprawie.
Może się więc zdarzyć, że sąd umożliwi nam złożenie takiego oświadczenia dopiero po terminie do tego przewidzianym. Projektowana zmiana zakłada, że dla zachowania terminu wystarczające będzie złożenie wniosku. Termin nie będzie również nas gonił w przypadku odrzucenia spadku w imieniu małoletniego. Przed dokonaniem odrzucenia konieczne jest uzyskanie zgody sądu opiekuńczego. Teraz musimy się wyrobić w czasie z uzyskaniem tej zgody i złożeniem oświadczenia o odrzuceniu spadku. Według projektu – czas potrzebny na uzyskanie zgody nie będzie wliczany do tego terminu.
Projekt jest potrzebny, wydaje się wychodzić na przeciw praktycznym problemom spadkobierców. Jeszcze jednak długa droga do wejścia w życie przewidzianych w nim zmian w prawie.
PEŁNY TEKST PROJEKTU zamieszczam poniżej do pobrania.