Czy Darowizna pieniężna w rodzinie jest zwolniona z podatku?

Do zwolnienia z podatku darowizny pieniężnej w rodzinie konieczne jest jej dokonanie w sposób umożliwiający identyfikację darczyńcy i obdarowanego, a więc przelewem bankowym lub przekazem pieniężnym.

Tak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 20 marca 2023 roku, III FPS 3/22. 

Darowizna pieniężna w rodzinie. Czy może być w gotówce?

Przepisy regulujące warunki zwolnienia z podatku od spadków i darowizn zawierają niejasności i pułapki. O jednej z nich pisałam w jednym z wcześniejszych postów omawiając kwestię zwolnienia z podatku od spadku w odniesieniu do nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci. To nie jedyny niejasny i wątpliwy zapis ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 4 a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

• 1)  zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie  art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 praz ust. 2, w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, 
• oraz
• 2)  w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Czy więc zwolniona z podatku jest każda darowizna pieniężna w rodzinie (między najbliższymi członkami rodziny), czy tylko darowizna udokumentowana? 

Jak w takim razie powinna być udokumentowana darowizna pieniężna w rodzinie ? 

Czy wnuk, który dostał od dziadka pewną kwotę pieniężną a następnie wpłacił ją na swoje konto jest zwolniony z obowiązku zapłaty podatku od darowizny? Powszechnie przyjęte są takie darowizny w rodzinie i są one zazwyczaj realizowane w gotówce nawet przy większych kwotach – darczyńca wypłaca określoną kwotę ze swojego konta i daje dziecku, wnukowi, itp. Tak jest przyjęte zwyczajowo i poniekąd bardziej naturalne, niż rozliczenia między najbliższymi w formie przelewów. Zwłaszcza, gdy darczyńcą jest osoba starsza.

Rozwiązując wątpliwości co do tego w jakiej formie musi być dokonana darowizna pieniężna w rodzinie rodzinie Naczelny Sąd Administracyjny podjął niedawno uchwałę stwierdzając, że:

Wyrażenie użyte w art. 4a ust. 1 pkt ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm”w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne (…) – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym”, należy rozumieć w ten sposób, że warunkiem wystarczającym do skorzystania ze zwolnienia podatkowego uregulowanego w tym przepisie jest udokumentowanie dokonania przekazania środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób przez darczyńcę na rzecz obdarowanego.

Uchwała ta oznacza, że żeby obdarowany mógł skorzystać ze zwolnienia z podatku od darowizny pieniężnej otrzymanej od członka najbliższej rodziny, darowizna pieniężna musi być WPŁACONA NA JEGO KONTO PRZEZ DARCZYŃCĘ. 

Jest to w zasadzie jedyny wymóg w punktu widzenia fiskusa, jaki musi spełniać darowizna pieniężna w rodzinie.

Sytuacja, w której obdarowany otrzymuje środki pieniężne w gotówce, a następnie sam je wpłaca na swój rachunek bankowy NIE DAJE MU PRAWA DO SKORZYSTANIA ZE ZWOLNIENIA Z PODATKU OD SPADKÓW I DAROWIZN.

Chcąc obdarować członka najbliższej rodziny w taki sposób, żeby nie musiał on płacić podatku od darowizny należy podarowaną kwotę przelać na jego konto bankowe lub przelewem pocztowym.

Zastrzeżenie prawne: Treści zawarte w artykule mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i nie mogą zastępować profesjonalnych porad czy usług prawnych. Przed podjęciem decyzji należy skonsultować się z radcą prawnym lub innym specjalistą w danej dziedzinie.

• Facebook