Jakie skutki na egzekucję ma śmierć dłużnika przed wszczęciem egzekucji?
Niestety wierzyciel poniesie dotkliwe skutki finansowe, gdy nie wiedział, że dłużnik zmarł.
Na początku roku Sąd Najwyższy podjął ważną i bardzo niekorzystną dla wierzycieli uchwałę dotyczącą skutków wszczęcia postępowania egzekucyjnego po śmierci dłużnika (III CZP 36/22)
Śmierć dłużnika przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego może dla wierzyciela oznaczać poważne konsekwencje finansowe.
Wierzyciel w zasadzie nie ma możliwości skutecznego sprawdzenia przed złożeniem komornikowi wniosku o wszczęcie egzekucji czy jego dłużnik żyje. Wierzyciel może wystąpić z takim zapytaniem do USC, nie ma jednak pewności, że informacja jaką uzyska będzie aktualna na dzień wszczęcia egzekucji.
W uchwale podjętej 27 stycznia 2022 roku Sąd Najwyższy stwierdził, że:
złożenie przez wierzyciela wniosku egzekucyjnego przeciwko zmarłemu dłużnikowi stanowi oczywiście niecelowe wszczęcie postępowania egzekucyjnego w rozumieniu art. 30 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych
Zgodnie natomiast z powołanym art. 30 w/w ustawy:
w razie oczywiście niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego (…) komornik wydaje postanowienie o pobraniu od wierzyciela opłaty stosunkowej w wysokości 10% egzekwowanego świadczenia.
Niestety według najnowszego stanowiska orzecznictwa śmierć dłużnika przed wszczęciem egzekucji oznacza jej niecelowe wszczęcie.
Zgodnie z aktualnym stanowiskiem Sądu Najwyższego wierzyciel składając wniosek do komornika zapłaci więc 10% świadczenia, którego wyegzekwowanie zlecił komornikowi w sytuacji, gdy okaże się, że przed wszczęciem postępowania dłużnik zmarł.
Ta uchwała Sądu Najwyższego zmienia dotychczasowe stanowisko SN i przerzuca na wierzyciela konsekwencje finansowe postępowania egzekucyjnego. Wierzyciel dysponuje tytułem wykonawczym (wyrokiem), zleca komornikowi wszczęcie postępowania egzekucyjnego, nie mając możliwości bieżącego weryfikowania czy dłużnik żyje, a mimo to gdy okaże się, że dłużnik zmarł zanim komornik wszczął postępowanie egzekucyjne – role się odwrócą i to wierzyciel poniesie konsekwencje finansowe zadłużenia swojego dłużnika!
uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 27 stycznia 2022 roku, sygn. akt III CZP 36/22
Złożenie przez wierzyciela wniosku egzekucyjnego przeciwko zmarłemu dłużnikowi stanowi oczywiście niecelowe wszczęcie postępowania egzekucyjnego w rozumieniu art. 30 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych.
To bardzo niekorzystne dla wierzycieli, zwłaszcza zinstytucjonalizowanych. Nie sposób przecież za każdym razem występować o informację, czy dłużnik (nadal) żyje i pozostawać w nadziei, że otrzymana z urzędu informacja będzie aktualna do dnia wszczęcia egzekucji przez komornika. Obciążenie wierzycieli kosztami 10 % (5%) w nieuzasadniony sposób przerzuca na wierzyciela skutki finansowe cudzych długów.
Zastrzeżenie prawne: Treści zawarte w artykule mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i nie mogą zastępować profesjonalnych porad czy usług prawnych. Przed podjęciem decyzji należy skonsultować się z radcą prawnym lub innym specjalistą w danej dziedzinie.
Jak mogę sprawdzić, czy mój dłużnik żyje? Mam wyrok z umorzeniem komornika sprzed kilku lat i nie wiem, co się dzieje z dłużnikiem, a boję się tej opłaty.